Hoe gedachten jouw gedrag beïnvloeden

Denken doen we allemaal, de hele dag door. Soms doe je dat heel bewust. Er is een probleem en je gaat bedenken hoe je dit mogelijk op kunt lossen. Het gebeurt ook dat je gedachten door je hoofd tuimelen en dat je het gevoel hebt hier weinig grip op te kunnen krijgen. Het kan ook zijn dat je ‘s nachts wakker ligt en dat bepaalde gedachten je bezig houden zodat er van slapen niet meer komt. Eigenlijk is denken een prachtig proces wat in je hersenen gebeurt. Gedachten hebben ook een connectie met gevoelens. Stel je voor dat je binnen een uur iets vreselijks overkomt, dan kan alleen al die gedachte je een beklemmend gevoel rond je hart of keel of pijn in je buik veroorzaken.
Het is lastig om gedachten die je hebt en die je onverwacht bespringen onder controle te houden. En het gaat maar door, het gaat maar door.
Gedachten kunnen positief zijn en je helpen in het dagelijkse leven, andere gedachten kunnen belemmerend zijn en verdere persoonlijk groei tegenhouden, dit worden ook wel belemmerende overtuigingen genoemd. Een voorbeeld daarvan zijn de volgende overtuigingen: ‘ik moet alles perfect doen’of ‘ik mag geen fouten maken’. Hoe zit dat met jou en jouw gedachten?
Denken en bewustzijn zijn moeilijk van elkaar te scheiden. William James sprak bijvoorbeeld van een Bewustzijnsstroom (Stream of consciousness): het bewustzijn is steeds gevuld met gedachten of beelden die elkaar in een bonte stroom opvolgen. Zelf vind ik dat wel een mooie en herkenbare formulering. Af en toe zou je willen dat je je eigen gedachtenstroom even stop kunt zetten. Terwijl ik dit opschrijf merk ik dat er allerlei gedachten door mijn hoofd gaan. Dus zelfs tijdens het proces van dit nieuwsbericht schrijven waarbij ik me zoveel mogelijk concentreer, piepen er allerlei gedachten door mijn hoofd. Sommige gerelateerd aan dit onderwerp, anderen hebben daar niets mee te maken. Poeh, lastig hoor al dat denkwerk!

Er zijn allerlei vormen van denken die in theorie en in de praktijk van alledag worden onderkend. Er zijn heel veel specifieke vormen, ik noem er een paar.
Beelddenken is een vorm van denken in beelden. Dit wordt vaak geplaatst tegenover taaldenken wat dan weer een vorm van denken in taal is
Creatief denken is het verzamelen van ideeen en suggesties voor nieuwe dingen en hoe deze gemaakt kunnen worden.
Helder denken is het oog hebben voor wat er daadwerkelijk om je heen gebeurt. Het is een streven om realistischer te denken en om heldere inzichten te krijgen. Helder denken doe je in vier stappen: observeren, ordenen, oordelen en tussendoor steeds overdenken. Helder denken is denken waar structuur zit.
Kritisch denken houdt in dat je onafhankelijk van andere mensen informatie analyseert en beoordeelt. Je leerproces verbetert door deze manier van denken. Zo begrijp en onthoud je beter de ideeen en gedachtegang in een leerstof.
Magisch denken is in psychologische zin het geloof van een persoon dat zijn gedachten, woorden of handelingen een bepaalde gebeurtenis kunnnen beinvloeden. Deze manier van denken komt veel voor bij kinderen. Bijvoorbeeld: als je naar huis loopt en geen rode tegels aanraakt, dan krijg je een goed cijfer op rekenen.
Probleemoplossend denken is een manier om kennis te vergaren om zo tot een oplossing voor een complex probleem te komen.
En zoals gezegd er zijn naast deze denkwijzen nog vele andere!

Wat nu als jouw gedachten je belemmeren in je dagelijks leven? Laten we als voorbeeld nemen: Ik mag geen fouten maken. Zo’n gedachte is op de een of andere manier vast in jouw hoofd gaan zitten en bij alles wat je doet is deze gedachte aanwezig. Hoe gedraag jij je dan? Wat doe je allemaal om aan deze gedachte te voldoen? Je bent dus de hele dag druk. Druk met opletten of je geen fouten maakt. Dat zal tijdens je werk zijn en ook privé. Of je nu een iets moet uittypen, zorg draagt voor iemand met een beperking of thuis de kamer opruimt. En wat levert het je op? Je bent druk, druk, druk met presteren, hebt weinig tot geen tijd voor ontspanning, wordt wellicht snauwerig tegen je omgeving etc. En hoe voel je je? Je hebt mogelijk het gevoel dat je nooit kunt voldoen aan je eigen eisen, bent dus teleurgesteld in jezelf.
Er gebeurt dus heel wat. Zo’n belemmerende overtuiging of gedachte heeft dus invloed op o.a. je emoties. En geniet je nog wel echt van dingen om je heen? Zorg je nog wel goed voor jezelf?
Wat kun je nu doen om zo’n belemmerende gedachte of overtuiging om te buigen naar een positieve?
We kunnen grofweg op twee manieren omgaan met belemmerende overtuigingen:
– er geen energie en aandacht aan geven, waardoor de overtuigingen aan kracht verliezen en minder impact zullen hebben op je gedrag en gevoel
– je eerst heel bewust te worden van je belemmerende overtuigingen en deze vervolgens te vervangen door bevorderende overtuigingen, die je helpen je doelen te realiseren. Met behulp van je bevorderende overtuigingen kun je vervolgens gerichte intenties formuleren, die je aanzetten tot effectiever gedrag
De eerste manier is een vorm van verdringing.
De tweede manier werkt effectiever, maar vraagt wel een stevige focus en doorzettingsvermogen, want het betreft leren op een persoonlijke en diepgaande manier. Overtuigingen zijn vaak al op jonge leeftijd onbewust ingesleten, lijken daarom vaak heel waar te zijn en vormen voor een deel onze identiteit en zienswijze.
Om los te komen van vastgeroeste belemmerende overtuigingen is het noodzakelijk dat je bereid bent jezelf ter discussie te stellen en is het essentieel dat je andere perspectieven wilt onderzoeken en innemen. Dat levert natuurlijk gevoelens van onzekerheid en weerstand op. Maar ook van opluchting, ruimte en inspiratie.
Dit kan best een lastig proces zijn.
Wil je daarbij hulp neem dan vrijblijvend contact met me op voor een intakegesprek via telefoonnummer 0622405368 of het contactformulier.

Ik wens je een mooi najaar toe!