aly dijkman, communicatiecoach

voor training & coaching in welzijn en gezondheidszorg

Afscheid nemen … hoe ga jij daarmee om?

Deze maand moest ik heel onverwacht afscheid nemen van mijn moeder, ze overleed op de leeftijd van 88 jaar. Een mooi en hoge leeftijd zou je zeggen. Dat klopt, alleen als het je eigen moeder betreft zou je haar graag wel wat langer in de buurt willen hebben…
Dat bracht mij op de vraag: hoe ga jij om met afscheid nemen? Het inslapen is dan wel heel definitief, er zijn ook andere zaken waar je gedurende je leven afscheid van moet nemen. Bijvoorbeeld je werk, vriendschappen, een relatie, of iets materieels waar je zeer aan gehecht bent zoals een sieraad van je oma, een prachtig huis waar je door financiele omstandigheden niet langer in kunt blijven wonen, etc.Afscheid nemen, afstand nemen, wel of niet missen, emoties, gedachten, herinneringen, verdriet, blijdschap, allemaal associaties die bij mij boven komen bij afscheid nemen. Wat kun je nu zelf doen om op een mooie bij jou passende wijze afscheid te nemen van …..?
Van belang is dat je een ritueel bedenkt waarmee je af kunt ronden. Je kunt hetgeen gebeurt is zien als een cyclus, het begint bijv. bij een nieuwe baan, je werkt een aantal jaren, hebt het prima naar je zin en functioneert goed en dan komt er een (onverwacht) ontslag omdat de organisatie of het bedrijf niet langer kan bestaan. Allerlei emoties en gedachten tuimelen door je heen, verwachtingen die je had zullen aangepast worden, positieve gedachten naar een andere toekomst zijn moeilijk toe te laten. Het gevaar is dat je dan blijf ‘hangen’ in een verongelijkt gevoel. Wat word jou wel niet aangedaan? Hoe komt het dat dit nu net jou moet overkomen? En je weet zeker dat je nooit meer zo’n leuke baan of uberhaupt een baan vindt! Voordat je openstaat om actie te kunnen ondernemen en met tevredenheid terug te kijken is een ritueel heel welkom. Het mooiste is wanneer je zelf bedenkt hoe je dat wilt doen. Je kunt bijvoorbeeld je collega’s vragen om samen deze werkperiode af te sluiten door een activiteit. Kunst is om daarbij positief terug te kijken op de goede jaren. Je kunt je voorstellen dat alleen negatieve gesprekken ieder nog verder in de put doen zinken… Ook kun je alleen een ritueel uitvoeren, bijvoorbeeld door voor jezelf te visualiseren wat jij nu zo fijn vond aan je werk. Dit kan door woorden op een groot vel te schrijven, door te tekenen, plaatjes te plakken die je uit tijdschriften knipt en die passend zijn bij jouw gevoel. Uiteindelijk kan je afronden door je tekst of plaatjes in te pakken, te begraven, te verbranden.
Hoe kan je afscheid nemen en welke emoties spelen een rol?
Afscheid nemen kan op veel manieren. Het hangt af van de situatie en van wie of wat je afscheid neemt. In de meeste gevallen nemen we niet graag afscheid. Als je afscheid neemt van je oude auto waar je altijd zo lekker in gereden hebt kan je nog een paar mooie foto’s van het oude beestje nemen die je bewaard als herinnering. Je bent misschien een beetje weemoedig, maar de situatie is niet heel ingrijpend. Bij het afscheid nemen van een periode in je leven, van werk, van dierbare mensen, van een geliefde, van een vriend, van een relatie kunnen zeer heftige emoties om de hoek komen kijken.
Vriend, relatie
Afscheid nemen binnen een relatie of van een vriend roept ook veel emoties op. Zelfs wanneer je zelf gekozen hebt voor het beëindigen van een vriendschap of een relatie. Ooit is er een periode geweest dat jullie het heel goed hadden en er gehechtheid was. Nu is er voor loslaten gekozen, vrijwillig of niet. Dat kan verschillende emoties geven, afhankelijk van de situatie.
Overlijden
Afscheid nemen van een geliefde of goede bekende die gaat sterven is zeer ingrijpend en emotioneel.Belangrijk is om er te zijn voor elkaar zolang dat kan. Ieder doet dat op zijn/haar manier. Ga het niet uit de weg. Na het overlijden komt er een periode van verlies en rouw, het verwerken van het definitieve afscheid.
Geen afscheid nemen
Soms kan geen afscheid nemen ook pijn doen. Je voelt je schuldig dat je niet even langs bent gegaan om die aardige buren goedendag te zeggen. Misschien ben je niet naar de begrafenis geweest van die goede bekende omdat je er eigenlijk tegenop zag. Je vertrekt naar het buitenland en komt er later achter dat door de drukte voor je vertrek je geen afscheid hebt genomen van bepaalde dierbare personen. Je hebt nooit afscheid genomen van die aardige leraar die je zo goed geschiedenis heeft geleerd.
Wat kan helpen met afscheid nemen om te gaan?

  • Deel je emoties. Niet alle emoties zijn meteen op te lossen, maar door erover te praten kan je het afscheid verwerken.
  • Afscheid nemen geeft verandering in je leven, dat kan positief en negatief zijn. De vraag is “wat is er veranderd en hoe ga je hiermee om”?
  • Het kan helpen om een brief of mail te schrijven. Soms is het moeilijk om gevoelens onder woorden te brengen en lukt het beter om het op te schrijven.
  • Als er door omstandigheden ooit geen afscheid is genomen, kan dit ook altijd nog via een brief of mail. Dit kan zelfs een brief zijn aan iemand die al overleden is en kan een mooi ritueel zijn.

Nog enkele voorbeelden van rituelen of symbolen die vorm kunnen geven aan een afscheid.

  • een ballon oplaten met een afscheidsbriefje eraan
  • een afscheidskaart maken
  • klein symbool of cadeautje
  • boompje planten
  • bloemen zaaien
  • gedicht schrijven
  • iets bewaren als symbool voor hetgeen is geweest

Heb je hier ondersteuning bij nodig, laat het mij weten via het contactformulier of telefoonnummer 0622405368.